Zendhobby

Hoe het allemaal begon

Als kind vond ik elektra en elektronica erg interessant. In die tijd gingen we over van buizenradio naar transistorradio en ik kreeg de oude buizenradio van mijn ouders. Ik denk dat ik nog geen 10 jaar was toen. Ik sloot er een langedraad antenne op aan en keek naar het ‘kattenoog’ en speurde de midden- en langegolf af naar muziek.

Verder sloot ik een luidspreker aan en een babyfoonluidspreker op de ingang zodat ik een versterker had die het inkomende geluid versterkte.

Later, ik denk dat ik 12 jaar was, kreeg ik een elektronica bouwdoos. Die bestond uit een doorzichtige perspex plaat met daarop weerstanden, condensators, transistors, een luidspreker, zonnecel, seinsleutel en ferrietantenne. Hiermee kon je 20 projecten maken. Je legde het vel papier op de tafel daarop stond hoe je het aan moest sluiten en daar legde je de doorzichtige perspex plaat met onderdelen op. Door middel van veertjes en losse draadjes verbond je de onderdelen en daarna had je: geluidgenerator, babyfoon, morse oefenapparaat, telegrafie zender op de middengolf, diodeontvanger voor de middengolf, enz.

Om er andere tonen uit te halen waren andere weerstanden en condensatoren nodig. Die haalde ik uit afgedankte andere apparatuur, net als luidsprekers, daar maakte ik één grote luidsprekerbox van. Zo kreeg ik oude platenspelers met versterker en ging ik ook zelf op mijn fietsje de wijk door wanneer het grofvuil verzameld werd. Dan nam ik de gevonden radio of bandrecorder mee naar huis en knipte of soldeerde de onderdelen die ik kon gebruiken eraf.

27Mc

Ik zat op de middelbare school en een leerling die naast me zat had ook interesse in elektronica. Hij had pas een illegaal ‘bakje’ gekocht op het zigeunerkamp een Samdo 700.

Dat was begin 1980, 40 kanalen 5 watt AM op de 27Mhz band. Ik vond dat wel interessant en wilde dat ook wel. Ik ging met hem naar het zigeunerkamp om te vragen of zij nog een zender hadden. Dat was het geval maar die moest eerst gehaald worden.

Eerste zender

Thuis besproken en mijn ouders vonden een illegale zender niet goed dus er werd een goedgekeurde Hy-com CB-4000 (22 kanalen, 0,5 watt) gekocht met een DV27 fiberglas mobiele antenne. Achteraf een goede keuze want illegaal AM was al niet meer bruikbaar door de enorme aantallen legale FM zenders.

Een mobiele antenne thuis dat werkt toch niet? Jawel hoor, we vonden een hardboardplaat van circa 70x70 cm boorden in het midden een gat en omwikkelden het met zilverpapier. Schroefden daar de antenne in en klaar.

Ik had alleen nog geen voeding. De voeding uit de caravan kon wel gebuikt worden die was toch 12 volt? Ik ging ermee naar onze buurman die elektrotechnicus was en die vertelde dat (na meten) er wel 19 volt ongestabiliseerd uit kwam. Die spanning moest afgevlakt en gestabiliseerd worden en dat heeft mijn buurman verzorgd, top!

Van het een kwam het andere. Een dipool werd gemaakt. Mijn buurman kwam met gedeeltelijk gesmolten en vol water gelopen coax RG213 naar mij toe dat van het REM-eiland af kwam en ik gebruikte daarvan de goede stukken. Zo maakte ik ook een delta-loop van de kern van het coax. Ik had op de 27Mc de roepnaam Caesar.

De hobby ging steeds verder. Met informatie uit de bibliotheek en tips van de kameraad van school die wist hoe je printen moest etsen, maakte ik van een oude 5 ampere voeding een IC‑gestuurde voeding met overspanningsbeveiliging en kortsluitbeveiliging. Door een te slechte koeling brandde een keer de stuurtransistor door maar dat hoort erbij.

Het was reuze gezellig op de 27Mc. Met meetings, vossenjachten en elkaar helpen met de zender en antennes. De bevestiging dat je met iemand gesproken had gebeurde met een QSL-kaart. Die bracht je zelf.

Met de fiets en de plattegrond van Zoetermeer ging ik de wijken door en zette alle 27Mc antennes op de kaart. Dat waren er echt veel! Verder waren er tijdschriften zoals het blad ‘Break-Break’ en Radio Amateur Magazine dat ik wel 10 keer doorlas. Ook een boek over de 27Mc gaf veel informatie. Daar heb ik veel van geleerd.

De volgende stap

Het was ook erg druk en de eerste lineairs kwamen die 0,5 watt versterkten naar 20 watt. Daardoor werd het minder leuk op de band want die sterke stations overstemden de rest.

Uiteindelijk moest ik ook met meer vermogen zenden om gehoord te blijven worden. Ik kocht een President JFK 120 kanalen 15 watt AM/FM. Ik was niet zo tevreden over deze radio. De modulatie was niet mooi. Deze radio heb ik snel weer verkocht. Dat ging allemaal zo makkelijk toen.

Uiteindelijk kocht ik een President Jackson, in die tijd de ultieme 27Mc-zender met 226 kanalen, 10 watt AM/FM en 21 watt SSB.

Ik kocht er ook de betere spullen bij zoals een Piezo DX-358 microfoon, Piezo Echo-box en een LED S-meter.

Daarbij kocht ik nog een goedgekeurde eenvoudige radio van Audio Sonic de MS-201 met 22 kanalen 0,5 watt FM zodat ik op een ander kanaal kon luisteren.

Ik heb nog een microfoon voorversterker gebouwd, temperatuur gestuurde koeling voor de zender, en diverse kleine projecten zoals een dummy-load.

Delta Papa DX-club

Ik probeerde verbindingen met het buitenland te maken en werd lid van de ‘Dutch Pirates’ DX-club.

Mijn QSL-kaart:

Een aantal malen met het buitenland gewerkt: Engeland, Schotland, Frankrijk, Noord-Spanje en Polen. Helaas werden de condities minder en door de komst van computers kwam de hobby op een lager pitje.

Mobiel

Toen ik mijn eerste auto kocht moest daar ook een 27Mc-zender in. Keurige goedgekeurde zender gekocht. Dat was een DNT Scanner-FM met 40 kanalen 4 watt FM.

Met behulp van een vriend ingebouwd en een onopvallende dakantenne geplaatst. Ook daar heb ik veel plezier mee beleefd.

Verhuisd naar nieuwe QTH

Uiteindelijk ben ik verhuisd naar een flat en heb daar nog alle apparatuur aangesloten op een Boomerang-antenne. Dat werkte uitstekend maar ik deed er minder mee. Uiteindelijk verhuisde ik naar een eengezinswoning en heb de 27Mc-spullen in verhuisdozen opgeborgen.

PMR

Overigens heb ik nog wel ‘Walkietalkies’ (PMR) gehad. Die werkte op 446Mhz, 8 kanalen met 0,5 watt FM en waren volledig legaal.

20 jaar radiostilte

Twintig (!) jaar later gingen wij de zolder opruimen want we wilden op termijn verhuizen. Ik heb de 27Mc-spullen weer aangesloten om te kijken of er nog wat te beleven viel maar ik hoorde helemaal niets. Uiteraard alles gecontroleerd en ik heb weken uitgeluisterd maar er was niets meer te horen. Hoewel, een aantal mobiele stations uit Polen heb ik wel gehoord.

Echt jammer want het was een leuke hobby. Ik vond in de doos nog een leerboek voor radiozendamateur van de Veron.

Destijds wilde ik dat ook worden maar het was best lastig. Eerst D-amateur met 6 kanalen op VHF, dan binnen 2 jaar je C-licentie halen en als je op HF wilde (waar ook de 27Mc zat) dan diende je morse te kunnen seinen voor je B- of A-licentie. Ik ben er door tijdgebrek en andere interesses (huiscomputers) niet aan begonnen toen.

Radiozendamateur

Eind 2013 waren de eisen voor radiozendamateur veranderd. Morseseinen was niet meer nodig en er waren nog maar 2 smaken: Novice en Full. Ik heb het Novice boek besteld bij de Veron en 2,5 week later had ik het uit.

Daarna en aantal oude examens gemaakt en die haalde ik. Het was opvallend dat ik veel kennis uit de 27Mc-tijd prima kon gebruiken voor radiozendamateur. Als het zo makkelijk kon dan was mijn Full licentie ook binnen bereik.

Full boek besteld en dat was flink pittiger. 2,5 maand later had ik het uit en ging oude examens maken.

De oude examens gingen goed en ik heb examen aangevraagd voor zowel Full als Novice op dezelfde dag. Mijn gedachte daarachter was dat ik niet met lege handen thuis zou komen. Uiteindelijk had ik 3 fouten voor Full en 0 voor Novice dus ik was dik geslaagd! Radiozendamateur heeft een grote impuls gegeven aan de zendhobby.

Toch weer 27Mc

Desondanks bleef ik de 27Mc trouw. Ik heb nog een nieuwe zender gekocht, een CRT Mike 40 kanalen 4 watt AM/FM. Lange tijd hoorde ik er weinig op maar uiteindelijk kwam er een CB-repeater in de buurt, de WRLP (World Radio Linking Project) en daardoor kon ik veel verder komen, door heel Nederland dus de hobby startte opnieuw.

Om via de repeater te werken dien je te zenden op kanaal 18 en te ontvangen op kanaal 11. Dat betekent dat de continu moet switchen tussen beide kanalen. Ik heb daarom voor de ontvangst nog een 27Mc portofoon gekocht de Stabo XH9006e.

Toch bleef het behelpen zodat ik een 27Mc zender kocht met een shiftfunctie die kon zenden en ontvangen op de juiste kanalen zonder handmatig over te schakelen. Ik ruilde mijn CRT MIKE in voor een CRT 2000H. Het leuke van deze zender is dat deze ook als radiozendamateur te gebruiken is op de 10 meter band.

Nu werkt het helemaal naar mijn zin. 27Mc blijft gewoon een leuke hobby!

73,

Mark, 1DP1964